T24 Dış Haberler
Britanya, günler süren şiddetli aşırı sağcı ve göçmen karşıtı ayaklanmanın ardından bugün yeni saldırılara hazırlanıyor. Hafta sonu 10’dan fazla kasaba ve şehirde şiddete dönüşen protestolar ve ve sosyal medyada çarşamba günü daha geniş çaplı protestolar düzenlenmesi çağrısında bulunan mesajlar, İngiliz yetkilileri alarma geçirdi.
Başbakan Keir Starmer‘ın kabinesi, yeni seçilen hükûmetinin ilk krizi haline gelen durumu görüşmek üzere acil toplantılar düzenledi ve binlerce polis memuru ülkenin dört bir yanında görevlendirildi.
Şiddet olayları nerelerde ve nasıl yaşandı?
Protestocular hafta sonu çoğu İngiltere’de olmak üzere Britanya genelinde bir düzine şehirde sokaklara döküldü. Güneyde Aldershot’tan kuzeyde Sunderland’e ve batıda Liverpool’a kadar pek çok yerde olaylar çıktı. Kuzey İrlanda’nın Belfast kenti de olayların yaşandığı yerler arasında yer aldı.
Pazar günü, İngiltere’nin kuzeyindeki Rotherham kasabasında sığınmacıların kaldığı bir otele saldıran isyancılar, polisin kendilerini kontrol altına almaya çalıştığı sırada camları kırarak içeri daldı. Polisin yaptığı açıklamaya göre arbedede kimse yaralanmadı.
Middlesbrough’da bazıları maskeli bir grup isyancı, polis memurlarına şişe ve taş fırlattı. Arabalar ateşe verildi ve en az dokuz kişi gözaltına alındı. Cumartesi günü Liverpool’da bir kütüphane ve bir gıda bankası ateşe verilirken gruplar işyerlerine zarar verdi ve yağmaladı; Hull’da ise şehir merkezinde yangınlar çıkarıldı ve vitrinler kırıldı.
Onlarca polis memuru yaralandı, bazıları hastaneye kaldırıldı.
Protestoları başlatan neydi?
Olaylar, geçen hafta başında Liverpool yakınlarındaki sahil kasabası Southport’ta bıçaklı bir gencin çocukların dans dersine saldırmasının ardından başladı. Saldırıda üç çocuk öldü, sekiz çocuk da yaralandı.
TIKLAYIN | Dans atölyesinde Taylor Swift etkinliği sırasında bıçaklı saldırı; 3 çocuk öldü, 8 çocuk yaralandı
Şüpheli İngiltere’de doğup büyümüştü, ancak kısa süre içinde internette kayıt dışı bir göçmen olduğuna dair söylentiler yayıldı.
Yetkililer bu yanlış iddialara karşı koymak için alışılmadık bir adım atarak zanlının kimliğini kamuoyuna açıkladı.
Ancak göç konusu İngiltere’de, özellikle de aşırı sağda, parlayan bir konu olduğundan, söylentiler şiddeti tetiklemek için yeterli oldu.
Aşırılık yanlısı gruplar takipçilerini sokaklara çıkmaya çağırdı ve bıçaklama olayının ertesi günü Southport’tan başlayarak çeşitli gruplar sokağa çıkmaya başladı.
Yetkililer nasıl karşılık verdi?
Ayaklanmalar polisin sert müdahalesine yol açtı. Yaklaşık 4 bin ek polis memurunun görevlendirildiği duyuruldu. Polisten yapılan açıklamada, hükûmet emriyle bazı yerlerde polis memurlarına herhangi bir toplanma ya da “anti-sosyal davranışı” dağıtmaları için özel yetkiler verildiği belirtildi.
Başbakan Starmer, yapılan acil kabine toplantısının ardından yaptığı açıklamada 400’den fazla kişinin tutuklandığını ve yaklaşık 100 kişinin suçlandığını söyledi.
Ayaklanmaları “aşırı sağcı haydutluk” olarak nitelendiren Başbakan; savcıları, başkalarını şiddet eylemlerine katılmaktan caydırmak için mahkûm edilenlerin isimlerini yayımlamayı teşvik etti. Starmer, “Hafta sonundan önce önemli cezaların verilmesini bekliyorum” dedi.
İngiltere Ulusal Polis Şefleri Konseyi’nin asayişten sorumlu başkanı BJ Harrington
Yetkililer internet üzerinden yapılan kışkırtmaları nasıl ele alıyor?
Sosyal medya, aşırı sağcı ve göçmen karşıtı grupları besleyen dezenformasyonla protestolar boyunca hızlandırıcı bir rol oynadı.
Başbakan Starmer, salı günü yaptığı açıklamada bazı tutuklamaların internette şiddeti kışkırtmakla suçlanan kişileri kapsadığını söyledi.
Kraliyet Savcılık Servisi’ne göre ayaklanmalardan bu yana internetteki paylaşımları nedeniyle mahkum edilen ilk kişi, Facebook’ta sığınmacıların kaldığı bir otele saldırmakla ilgili mesajlar paylaşan 28 yaşındaki Jordan Parlour isimli bir şahıstı. Parlour isimli şahsın suçunu kabul ettiği ve ırkçı nefreti körüklemek için tehdit edici söz ve davranışlarda bulunmaktan hüküm giydiği belirtildi.
Siyasi sonuçları ne olacak?
İsyanlar, İşçi Partisi’nin 14 yıldır hükûmette olan Muhafazakârları yenmesinin ardından bir ay önce göreve gelen Başbakan Starmer için ilk siyasi kriz.
Muhafazakârlar iktidardayken halkın göç konusundaki mutsuzluğundan faydalanmaya çalışmış ve başaramasalar da göçü azaltma sözü vermişlerdi. Ancak son günlerde şiddetli protestoları kınama konusunda İşçi Partisi’ne katıldılar.
Şu anda muhalefet lideri olan eski Başbakan Rishi Sunak, huzursuzluğun “Southport’taki trajediyle hiçbir ilgisi olmadığını” söyledi ve “Polisin bu suçlularla hızlı bir şekilde başa çıkması için tam desteğimiz var” dedi.
